regimientocinqo

Ο πρώτος δίσκος βινυλίου που αγόρασα ήταν το μακρυνό 1991. Πιτσιρικάς. Ήτανε το «Argus» από τους  Wishbone Ash, ένα , γενικώς, ξεχασμένο απ’το θεό συγκρότημα.Και, μάλιστα, όχι τώρα αλλά ήδη από τότε: το συγκεκριμένο δισκάκι είχε πρωτοβγεί το 1972 και τόσο σαν ήχος, όσο και σαν αισθητική ήταν ήδη ξεπερασμένο στα χρόνια των Nirvana και του grunge. Εγώ το «χτύπησα»  για δυο λόγους: ο ένας ήταν το καταπληχτικό του εξώφυλλο. Μια φιγούρα μεσαιωνικού πολεμιστή, σκια πές, σ’ένα τοπίο κατά το ηλιοβασίλεμα. Ο «Άργος» ο σκύλος του Οδυσσέα, ο ακοίμητος φρουρός. Και στο βάθος -μια λεπτομέρεια που δεν καλοφαίνεται αν δεν το πιάσεις στα χέρια σου -ένας ιπτάμενος δίσκος. Μπορεί να καγχάσετε αλλά εκείνα τα χρόνια μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σκέψη – αυτός ο συμβολισμός του «μετά» που συναντιέται με το «πριν», πρωτόλεια πράγματα σύμφωνοι αλλά μιλάμε για σέβεντις έτσι; Και, κυρίως, μιλάμε για πριν το πανκ. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι πιτσιρικάς ήμουν με τα μπούνια φαν των Maiden οι οποίοι τσιτάραν τους Wishbone Ash σαν τη μεγαλύτερη επιρροή τους. Οπότε ευλόγως μπήκα στο δισκάδικο του Μιχάλη στην Προξένου Κορομηλά και το σήκωσα, και μάλιστα ούτε που του έκανε εντύπωση του τυπά – ίσως και να μην το ήξερε, αυτοί δούλευαν πολύ σύγχρονο ήχο.

Ακολούθησαν κι άλλα βινύλια τα επόμενα χρόνια. Όχι και τόσα πολλά γιατί, αν θυμάστε, τη δεκαετία του ’90 το βινύλιο βρέθηκε υπό διωγμό – όχι για κανένα άλλο λόγο μα γιατί ως παράγωγο του πετρελαίου είναι ακριβό υλικό και ευαίσθητο σε κρίσεις, πολέμους του Περσικού κλπ. Θυμάμαι μάλιστα ένα κείμενο πού’χα διαβάσει κάποτε στο – πάλαι ποτέ – Ποπ& Ροκ που συσχέτιζε την υποχώρηση του παλιοροκάδικου, «κλασσικού», progressive και techno rock ήχου στα μέσα της δεκαετίας του ’70 , ακριβώς με την πετρελαϊκή κρίση του ’73, που ακρίβυνε την τιμή του πετρελαίου και των παραγώγων του με αποτέλεσμα οι δισκογραφικές να αρχίζουν να αδειάζουν τους μη εμπορικούς καλλιτέχνες και να μην υπογράφουν τους νεώτερους. Κάτι που με τη σειρά του ανάγκασε τους νεώτερους να στήνουν δικές τους παραγωγές και δικό τους κύκλωμα διάδοσης της δουλειάς τους (με φανζιν και τέτοια), και κάπως έτσι δηλ. ξέσπασε το πανκ. (Και λόγω μιας σειράς ακόμα καταστάσεων που δεν είναι της ώρας).

Τέλος πάντων κυνηγούσα -και κυνηγάω ακόμα, πιο αραιά οπωσδήποτε -βινύλια. Για τη φανέλα βέβαια, γιατί κατά τα άλλα ο ήχος είναι ίδιος και στο CD (αν και οι πουρίστες βινυλοκυνηγοί πέρνουν κεφάλια όταν ακούν κάτι τέτοιο ) , και, κυρίως το τσιγκάκι είναι σαφώς πιο προσιτό. Άσε που παλιότερα το εμπόριο με τα βινύλια -μέσα από τα μεταχειρισμένα, τα mail order,  τους καταλόγους του Record Collector και τα τοιαύτα – είχε καταντήσει εμετικό: το ακριβότερο freakbeat δισκάκι όλων των εποχών κόστιζε κάπου 500 λίρες Αγγλίας ( από τους Glenn Athens and the Trojans, μιλάμε 1965 τώρα..). Ένα live των Deep Purple στην Ιαπωνία το Δεκέμβρη του 1975 20.000 δρχ. Κάποιο φαγωμένο acetate των Yardbirds ας πούμε -ένα μικρό διαμέρισμα. Και, το πράγμα ήταν ξεφευγιό γιατί πλέον δεν είχες να ανταγωνιστείς μουσικόφιλους, ούτε το θέμα ήταν να βρούμε ένα δισκάκι να το ακούσουμε με την παρέα και να το χαρούμε: οι τύποι τα έπαιρναν και τα έβαζαν ξερωγώ σε προθήκες.Ή στο ψυγείο τους. Η δε μουσική αξία όλων αυτών υπερεκτιμημένη. Ό,τι και να έπαιξαν ο Glenn Athens και οι Τρώες του λέμε, ούτε κανένας Georgie Fame ήταν ούτε οι Beatles (στο φινάλε!). Οπότε έσκασε κι αυτή η φούσκα κάποια στιγμή, και βρέθηκαν στις 4 γωνιές του κόσμου εταιρίες που έβγαζαν σε CD από Ναμιμπιανή jazz, μέχρι Σοβιετικό garage punk, και από τους Loubogg του Μπονάτσου μέχρι τα πρώτα σινγκλάκια του Βowie – με το κανονικό του όνομα, Davy Jones. Κι όποιος ενδιαφερόταν για μουσική έκανε τη δουλειά του. Κι όποιος επίσης ενδιαφερόταν να έχει απλά βινύλια, επίσης έκανε τη δουλειά του σε πολύ πιο λογικές τιμές.

Να σας πω ποια είναι η πλάκα με τα βινύλια;

Κουβαλάνε πάνω τους ιστορία. Πήρα τις προάλλες το δισκάκι των Artwoods «Art Gallery «. Αυτό όταν βγήκε, με άλλο τίτλο το ’65, ήταν σε κάτι ελάχιστα αντίτυπα, και το πάλαι ποτέ το πούλαγαν κάτι κατοστάρικα πάουντς. Σαν δισκάκι είναι ωραιότατο: ρυθμικό, βάρβαρο rhythm & blues, έξαλλο hammond οργανάκι, ό,τι πρέπει σήμερα για mod πάρτυ. (ωραιότατη φάση και οι μοντάδες!). Επίσης είναι το πρώτο δισκάκι που εμφανίστηκε ο Jon Lord των Deep Purple, ο Κeef Hartley (Keef Hartley Band παίξανε στο Woodstock) και ο Art Wood – που είναι αδερφός του Ron Wood των Rolling Stones. Όσοι ξέρουν, ξέρουν ότι πρόκειται για βαριές υπογραφές.

Η ιστορία που κουβαλάνε δεν είναι δική τους. Είναι η δική μου. Η δική σου, αυτουνού που τα μαζεύει τα δισκάκια θέλω να πω.

Δηλαδή. Ξεκινάς να ακούς π.χ. Iron Maiden. Γιατί είσαι 11 χρονών και γουστάρεις την αφίσσα του Trooper στο δισκάδικο απέναντι. Και ύστερ’ από καναδυο χρονάκια ακούς Uriah Heep γιατί σε ιντριγκάρει αυτή η κλασσικίζουσα (φτηνιάρα εδώ που τα λέμε, αλλά αξιοπρεπής σαν πρόθεση) ατμόσφαιρα του Salisbury. Και μετά «κολλάς» με τα ’70ς και βγάζεις το Λύκειο με μακριά παλτά και μαλλιά ως τους ώμους, γιατί στο μεταξύ έχεις αγχωθεί με το Nick Drake και το καραγκιοζιλίκι του Ian Anderson. Και μετά πέφτει στα χέρια σου το Hot Rats του Frank Zappa, και τίποτα πια δεν είναι το ίδιο. Όχι μόνο στο πώς ακούς μουσική. Αλλά στο πως εκτιμάς τα πράματα. 

Και μετά φτάνεις κάποια στιγμή στον Coltrane. Kαι χτυπάς τοίχο.

Και πίσω πάλι στα ’60ς και στον αισιόδοξο αλλά υποψιασμένο ήχο, των mods. Kαι στον επίσης υποψιασμένο αλλά απαισιόδοξο ήχο των Dr.Feelgood- και ενδιάμεσα Hawkwind, και Groundhogs, και Stray, και Can ( I wanna be Damo Suzuki!!) – και οι MC5, κι  ο Iggy και ο Ziggy, ο Rotten, οι Clash.

Οι Les Negresses Vertes , να σου γραπώνουν  τ’άντερα και να στα χύνουν στο πατωμα, μπροστά στη θάλασσα. Και oι Mano Negra. Και μετά οι Ojos de Brujo.Και παράλληλα οι Last Drive, oι Sound Explosion και πάλι ο Georgie Fame, και λίγο ska, και soul – πρώτης ποιότητας.

Δηλαδή τώρα εσείς, που έχετε κόλλημα με τα δισκάκια , και αφήνετε -ή αφήσατε -ποτέ τη μουσική να καθορίσει τη μια ή την άλλη επιλογή σας (είτε έγινε έτσι, είτε νομίζετε -που νομίζετε –ότι έγινε έτσι) μάλλον έχετε καταλάβει τί λέω. Και μάλλον έχετε δει και την ταινία ΜΑΣ. Το «High Fidelity» με το John Cusack – είναι βιβλίο βασικά, και τα δυο πολύ καλά.

Στην ταινία λοιπόν, όπως θυμάστε, είναι κάποια φάση ο ήρωας (άρρωστος του βινυλίου, σε σημείο που ν’ αξιολογεί τις γκόμενές του με top – 5 , και να ξεμπερδεύει – τί αναλύσεις και κουβέντες θα κάνουμε τώρα;) που κάθεται μπροστά στη δισκοθήκη του. Την οποία έχει οργανωμένη αλφαβητικά, όμως κάποτε την είχε με τη σειρά που αγόρασε τα δισκάκια. Σκέφτεται λοιπόν ότι μουσικά μεν η απόσταση από τους Deep Purple στον Howlin’ Wolf μπορεί να είναι μεγάλη, αν και στη δισκοθήκη του μεσολαβούν μόνο 12 δίσκοι. Ωστόσο οι ψυχολογικές και προσωπικές αλλαγές που κρύβονται σ’αυτή την απόσταση των 12 δίσκων είναι τέτοιες που μόνο ο ίδιος γνωρίζει, μόνο ο ίδιος μπορεί να τις ξεδιαλύνει, και μόνο τον ίδιο αφορά να τις ξεδιαλύνει. Και εμείς απ’όξω μπορεί να μπερδευτούμε , και να ταλαιπωριόμαστε και στο τέλος ν’αγαναχτήσουμε μαζί του, γιατί έτσι ταχτοποιημένα που έχουμε τα πράγματα στο κεφάλι μας δεν καταλαβαίνουμε πώς γίνεται να συνυπάρχουν τα μέταλλα με τη ρέγκε ξερωγώ.       

Αλλά συνυπάρχουν. Δάτς δε μπότομ λάϊν.

Σας είπα ψέμματα βέβαια, στον τίτλο του ποστ λέω, με την καμία δεν αφορά το βινύλιο ή τα 60ς το ποστ, αλλά από την άλλη, όπως θα έλεγε κι ο Γκόρπας άμα σας θυμίζω τον Πρεβέρ να πάτε να διαβάσετε τίποτ’αλλο.

Πάρ’τε ωστόσο ένα κομμάτι των Artwoods- ευγενική προσφορά, πάντα.

Είναι -για την ακρίβεια θα είναι μέχρι την Κυριακή 16 Νοέμβρη -στη Θεσσαλονίκη η «έκθεση» αυτή, στα πλαίσια των «Δημητρίων» , στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Θερβάντες, του Ιδρύματος Πάμπλο Ιγκλέσιας, του Μουσείου Καζαντζάκη, του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και του Ελληνοϊσπανικού Κέντρου Πολιτισμού Θεσσαλονίκης «Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα» υπό την αιγίδα του Προξενικού Σώματος Ελλάδος της Ισπανίας. Του Βασιλείου της Ισπανίας, έτσι;
Καταγράφω τους φορείς για τους προφανείς λόγους: το τί εκτίθεται, και άρα τί είδους συμπεράσματα θέλουν οι εμπνευστές της έκθεσης να αποκομίσουν οι επισκέπτες της, καθορίζεται βασικά από το ποιός εκθέτει. Αν την έκθεση διοργάνωνε η Καθολική Εκκλησία της Ισπανίας ή αντίστοιχα το Σωματείο «Οι Φίλοι του Ντουρρούτι» ο καθένας φαντάζεται τί περιεχόμενο θα είχε. Τώρα με το επισημο ισπανικό κράτος, όπως στριμώχνεται εκεί πίσω από τα Ιδρύματα και τα Ινστιτούτα, διοργανωτή, είναι λίγο αφελές να περιμένει κανείς κάτι που να σέβεται , αν μη τί άλλο τα ποτάμια αίματος που χύθηκαν. Γιατί χύθηκαν, ανάμεσα στα άλλα και για να μην έχει η Ισπανία βασιλιά. Και καπιταλισμό , επίσης.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, και για ν’αρχίσω απ’τ’αντικειμενικά: ο ισπανικός εμφύλιος υπήρξε όντως ένα γεγονός που κατέχει τη δική του θέση στον εικοστό αιώνα. Ο Hugo Pratt, «πατέρας» του Κόρτο Μαλτέζε τοποθετεί την «εξαφάνιση» του ήρωά του στη Βαρκελώνη, τον Ιούλη του ’36: θεωρώντας ότι ο Εμφύλιος στη χώρα του Θερβάντες ήταν η τελευταία «ρομαντική» περιπέτεια. Η απόλυτη εκμηχάνιση κι ο τεχνικός εξορθολογισμός του πολέμου, ρούφηξαν το «κοινωνικό ρευστό» που γέννησε, έστω στη φαντασία τύπων όπως ο Pratt, χαρακτήρες όπως του Κόρτο Μαλτέζε. Και πράγματι μέσα στις ανταποκρίσεις διαπιστώνει κανείς πως πολλοί ανταποκριτές εννοήσαν τη σύγκρουση κατά τέτοιο τρόπο: ο Καζαντζάκης καταθέτει μια συνάντησή του με τον μέγιστο την εποχή εκείνη ισπανό διανοούμενο Ουναμούνο. Λέει ο τελευταίος, ότι οι νέοι σήμερα -τότε – «κρύβονται» πίσω από ιδεολογίες και θεωρίες. Θέλουν , λέει, δράση, αίμα. Και όσοι θέλουν την αλήθεια; ρωτάει ο Κ. Ο Μωυσής, απαντάει ο Ουναμούνο δεν τόλμησε να δει το Θεό. Μόνο την άκρη του ενδύματός του είδε.. Την αλήθεια λέει, πρέπει να την κρύψουμε από τους νέους με κάθε τρόπο…
Ο Ουναμούνο πέθανε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Με τις παντόφλες του, σπίτι του. Πιο πριν είχε ομολογήσει στο Φράνκο ότι θα νικήσει μεν, αλλά όχι γιατί έχει δίκιο. Μα γιατί με πιο τέλειο τρόπο οι στρατιές του υλοποιούν αυτή τη δίψα για δράση και αίμα..

Βέβαια ο Καζαντζάκης είχε τη δική του οπτική. Δεν την τροποποίησε κατά τον ισπανικό εμφύλιο- πάντως έχει τη σημασία του το γεγονός ότι κράτησε να φυλάξει μια ματωμένη κόκκινη σημαία που μάζεψε από ένα νεκρό δημοκρατικό υπερασπιστή της Σεβίλλης. ( τώρα που το σκέφτομαι, ο Καζαντζάκης βρίσκονταν στη Σεβίλλη τις ίδιες μέρες που δολοφονούνταν ο Λόρκα..). Πάντως τα γεγονότα του 1936 -’39 ήταν ταξική πάλη. Και ως τέτοια τα αντιμετώπισαν, από τις δικές τους μπάντες οι περισσότεροι από τους γραφιάδες ανταποκρίσεις των οποίων εκτίθενται.
Έτσι, ένας Ιταλός δημοσιογράφος γράφει για μια ιταλική φασιστική φυλλάδα, σχετικά με την αναίμακτη κατάληψη του Σανταντέρ από τους φασίστες: οι δημοκρατικοί εγκατέλειψαν την πόλη κι οι φασίστες παρέλασαν ανενόχλητοι. Επιστρατεύει το χιούμορ του, και μαχητικά αφηγείται το γεγονός στο ακροδεξιό κοινό του θέλοντας να δημιουργήσει την εντύπωση της «χαλαρής» προέλασης των φασιστών: Αμέσως ανακαλείται στην Ιταλία, όπου και «διαγράφεται» απ’το φασιστικό κόμμα, μια και το παιχνιδιάρικο ρεπορτάζ του δεν ανταποκρίνεται στην αιματοβαμμένη «αλήθεια» που θέλει ο Μουσολίνι. Οι Ιταλοί λεγεωνάριοι πρέπει να λιώνουν τους κόκκινους, οι οποίοι πρέπει να ηττώνται απεγνωσμένα και ολοκληρωτικά..
Για το ίδιο γεγονός από την άλλη ένα Άγγλος δημοσιογράφος είναι πιο ..»σαφής»: πράγματι οι φασίστες με ηρωικό αγώνα καταχτούν την πόλη. Οι Ιταλοί λεγεωνάριοι, γράφει, θα τους άξιζε να υψώσουν την ιταλική σημαία πάνω από τη «δορυάλωτη» πόλη. Ψέμμα. Που όμως κάνει το Harold Philby, πολύτιμο για τα φασιστικά επιτελεία.Όλοι σκίζονται να του δώσουν συνέντευξη -ξέρουν πως θα «ζωγραφίσει» γενναιόδωρα τα κατορθώματά τους. Εν τω μεταξύ θα του εκμυστηρεύονται διάφορα, που θα πάνε χαρτί και καλαμάρι στους μάγκες της Κομιντέρν. Ο «Κιμ» Φίλμπυ, περιφρουρημένο στέλεχος της Διεθνής, ο γνωστότερος «διπλός» κατάσκοπος έβερ έβαλε στην Ισπανία τις υποθήκες που θα του έδιναν κορυφαία θέση στην Ιντελλιτζεντ Σέρβις.
Κάτι τύποι σαν τον Ντος Πάσος από την άλλη γράφουν, φαινομενικά πιο αδιάφορα. Αλλά το κλίμα έρχεται απ’τα «αδιάφορα»: εκεί που κοιμόταν λοιπόν ο δικός μας, σκάει μια μπόμπα, ξυπνάει, πάει για καφέ πλην το μπρίκι είναι σ’ένα παράθυρο , παναπεί θέλει πολλά γκατς (κοχόνες θα τό λεγαν οι ντόπιοι ..) για να πας να ψήσεις, όλοι τσιτωμένοι, ο βομβαρδισμός συνεχίζεται, σκάει κάποια στιγμή μια κυρία με γούνες κλπ. προσφέρει σ’όλους τους ανταποκριτές καφέ από ένα θερμός, στανιάρει ο Τζον , ανάβει τσιγάρο, κάποια στιγμή οι βόμβες σταματούν.Ο ανταποκριτής του Esquire κάνει τσιγάρο, την ξαναπέφτει μέχρι το ξημέρωμα…και μετά ξυπνάει για να τα γράψει όλα τούτα. (..πραγματικά το μόνο κομμάτι που διάβασα και μ’ενθουσίασε ήταν αυτό!).
Ο Λανγκτον Χιους -μεγάλη μορφή για τους Αφροαμερικάνους, αν και δεν στοιχηματίζω να τον ξέρει ο Ομπάμα -είναι στην Ισπανία ανταποκριτής της εφημερίδας African American.Θέλει να καταγράψει τους νέγρους Μαροκινούς μαχητές του Φράνκο, αλλά γράφει για τους νέγρους κομμουνιστές της Lincoln Brigade. O Έρενμπουργκ φωτογραφίζεται έξω απ’το σύνδεσμο φίλων της Σοβιετικής Ένωσης, καβαλάει τα άλογα της κολεχτίβας, τρώει και πίνει με τους χωριάτες, μπαίνει κάτω απ’το δέρμα τους – κάνει λογοτεχνία αλλά και ρεπορτάζ. Και κομμουνιστής και γραφιάς ( μάλλον: καλός κομμουνιστής και καλός γραφιάς. Σπάνια ταυτίζονται, αν θέλετε τη γνώμη μου..).
Στον Όργουελ -στον αναπόφευκτο όργουελ – τα χαλάμε. Ο πράκτορας αυτός της Ιντέλλιτζενς , (που στα 1949 θα καταγγείλει ως «κομμουνιστή» τον Τσάπλιν και άλλους..) μέσα από τις γραμμές του πραχτόρικου POUΜ αφού έκανε τις εκδρομές του στην καταλανική εξοχή κάποιους μήνες,  γύρισε το ’37 στην Αγγλία κι ενημέρωσε το αναγνωστικό κοινό της χώρας με τις μεγαλύτερες τότε άμεσες επενδύσεις στην Ισπανία, ότι οι σοσιαλιστικές και κομμουνιστικές εφημερίδες στην Αγγλία παραπληροφορούν το κοινό για τα εγκλήματα των κομμουνιστών ενάντια στους ισπανούς επαναστάτες.. Δεν είναι της ώρας, πάντως ο υπερτιμημένος αυτός χαφιεδάκος, πλασσάρεται με κάθε τιμή σαν «αυθεντική» μαρτυρία..
Σε γενικές γραμμές τα κείμενα που εκτίθενται δίνουν την εξής εικόνα: ο ισπανικός εμφύλιος ήταν η δραματική λύση χρόνιων αδιεξόδων στην ισπανική κοινωνία, πήρε το χαρακτήρα που πήρε λόγω των ιδεολογιών που «φούσκωσαν» τα μυαλά εκατομμυρίων ανθρώπων, ορισμένοι ήταν ευαίσθητοι ρομαντικοί και..οι κακοί έκαναν τη δουλειά τους.
Όχι. Κακοί δεν είναι οι φασίστες.Οι Ισπανοί φασίστες.  Μη νομίζετε: η σφαγή της γκουέρνικα είναι στην έκθεση (υπάρχει κι ένας Πικάσσο από πίσω..) μόνο που η σφαγή έγινε από ναζιστικά αεροπλάνα. Δια τελεσιγραφικών σημειωμάτων αποσιωπούνται οι ευθύνες του Φράνκο. Η υπεράσπιση του Αλκαζάρ του Τολέδο απ’τους φασίστες του Μοσκαρντό, μνημείο αντάξιο του Μακρυγιάννη για τους «δικούς μας» φασίστες (τό’ γραψε ένας παππούς στο βιβλίο εντυπώσεων πριν από μένα!), εκτίθεται σε όλο της το εθνικοπατριωτικό κλέος. Ο Μανθανάρες, ο Έβρος, η Τερουέλ, η Μπρουνέτε, ΟΛΑ ανύπαρκτα.
Κακοί είναι οι κομμουνιστές. Οι Σοβιετικοί ας πούμε έστειλαν βοήθεια αλλά αργά. Είναι η μόνη πολιτική κρίση που διαβάζει κανείς στις λεζάντες. Επίσης, μαθαίνουμε ότι ένας από τους στρατιωτικούς ηγέτες των Διεθνών Ταξιαρχιών, ο Εμίλ Κλέμπερ τουφεκίστηκε από το Στάλιν ( αυτοπροσώπως φαντάζομαι..) το ’39. Μαθαίνουμε ακόμα, στο άσχετο , για τα γεγονότα του ’37 στη Βαρκελώνη: η «εξέγερση» κάποιων αναρχικών και του POUM ενάντια στην δημοκρατική κυβέρνηση, παρουσιάζεται σαν καταστολή της επανάστασης από τους δημοκρατικούς. Αυτή είναι η γνώμη των αναρχικών αυτή και η γνώμη της Ισπανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, και η ταύτιση είναι αντικειμενική. Δικά σας τα συμπεράσματα – και τα δικά μου συμπεράσματα δικά μου επίσης.
Ο Δημοκρατικός Στρατηγός Μιάχα, λίγο πριν παραδώσει τη Μαδρίτη στο Φράνκο πίνει μπράντυ με ένα δεξιό Αμερικάνο ρεπόρτερ.Το γεγονός καταγράφεται και εκτίθεται. Κουβέντα ωστόσο για τα λοιπά παρελκόμενα της στιγμής εκείνης: για το πραξικόπημα του σοσιαλιστή Κασάδο και του αναρχικού Μέρα που ήδη έχει λήξει με τους κομμουνιστές άταφους στους δρόμους της Μαδρίτης και τους «νικητές» της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας ( το Μιάχα, τον Κασάδο και τον Μέρα) να συνθηκολογούν άνευ όρων με το Φράνκο μ’αντάλλαγμα το τομάρι τους.
Από το «Γη και Ελευθερία» του Λόουτς -κι ακόμα πιο παλιά, απ’το Σύντομο Καλοκαίρι της Αναρχίας του φιλοναζί σήμερα Εντσενσμπέργκερ – διακινείται ο μύθος περί τροτσκιστών/αναρχικών που πολέμησαν και των κομμουνιστών που τους χτύπησαν πισώπλατα. Μύθος. Όχι γιατί δεν πολέμησαν οι αναρχικοί ή οι τροτσκιστές. Αλλά γιατί όσο εξελίσσονταν τα πράγματα, κι όσο η πραγματική υφή της σύγκρουσης αποκαλυπτόταν τόσο οι ανεπαρκείς για επανάσταση αναρχικοί όσο και οι διάτρητοι από πράκτορες τροτσκιστές απομονώθηκαν. Κανείς δε χρειάστηκε να τους στήσει πογκρόμ – εξάλλου δεν ήταν και τίποτα παρθένες οι τύποι: οι αναρχικοί είχαν εγκαινιάσει με επιτυχία την ατομική τρομοκρατία στην Ισπανία. Οι δε τροτσκιστές είχαν επιχειρήσει να δολοφονήσουν το γραμματέα του PSUC (ΚΚ στην Καταλωνία) Juan Comorera το ΄37. Ανάμεσα σε πολλά άλλα..
Έπειτα από την πτώση του φρανκισμού και δώθε στην Ισπανία, τόσο οι τροτσκιστές όσο και οι αναρχικοί (λιγότερο αυτοί, εντάξει) είναι πλατιά ανύπαρκτοι. Και οι μεν τρότσκες και τότε γκρούπα ήταν αλλά οι αναρχικοί στην Ισπανία είχαν τη μοναδική ευκαιρία να βάλουν στην πραγματικότητα τη θεωρία τους. Και το αποτέλεσμα ήταν να κάνουν οι ίδιοι μαζικό κόμμα το ως τότε περιθωριακό ΚΚΙσπανίας. Ακόμα και ο Ντίαζ, γραμματέας τότε του ΚΚΙσπανίας ήταν διαφωνούντας της CNT, έχοντας αποχωρήσει με την κίνηση των 300 ήδη από το 1923.
Η καθοσίωση των αναρχικών προβάλλει ως η ημιεπίσημη εκδοχή του σημερινού Ισπανικού βασιλείου. Τί άλλο να κάνουν δηλαδή; Το Φράνκο δεν τον θέλουν, να πουν πώς ο εμφύλιος ήταν η κορυφαία εκδήλωση της ταξικής πάλης στην Ισπανία τον 20ο αιώνα δεν μπορούν (..αυτοί αφομοίωσαν τον Ουναμούνο και το κρύψιμο της αλήθειας), σοσιαλιστής που να τιμά τα παντελόνια εκείνη την περίοδο δεν υπάρχει – μείον του Νεγκρίν που όμως «δυστυχώς» γι’αυτόν ταυτίστηκε με τους κομμουνιστές -οπότε τί μένει απ’το ιδεολογικό οπλοστάσιο του φιλελευθερισμού που να σωζει τα προσχήματα; Η αναρχία. Καθαγιασμένη ως ρομαντική υπερδιέγερση.
 Η πλάκα είναι άλλη. Στην αφίσα που κυκλοφορεί όλες αυτές τις μέρες στην πόλη φιγουράρει ο σ.Κολτσώφ.Ο ανταποκριτής της Πράβντα. Είναι μια φωτογραφία από την Πράβντα όπου ο Κολτσώφ παίρνει συνέντευξη από το Ντουρρούτι (παρένθεση: για το Μπουεναβεντούρα δεν ισχύουν τα παραπάνω. Ο μόνος αναρχικός ηγέτης που ‘χε αντιληφθεί τον πραγματικό χαρακτήρα της κατάστασης γι’αυτό και δολοφονήθηκε από «ανεξέλεγκτους». Τρίχες, από πράχτορες…). Ο Κολτσώφ, ο ρεπόρτερ με τ’όπλο στο χέρι, ο «μεξικάνος» που γύρναγε με την ίδια ευκολία στα καταγώγια και τους τεκέδες της Μαδρίτης, στις Διεθνείς συναντήσεις των αντιφασιστών συγγραφέων, στα πολεμικά μέτωπα και στις εχθρικές γραμμές.
Νομίζω εν τέλει ότι η έκθεση ήταν αξιόλογη. Δίνει ένα κίνητρο σε κάποιον να ψάξει μια συγκλονιστική πτυχή της σύγχρονης ιστορίας. Και όλο και κάποιος ψάχνοντας μπορεί και να ξεμπλέξει από την σύγχρονη καθεστωτική αφήγηση της ισπανικής επανάστασης. Απλά το νού σας. «Αξιόλογη» δεν σημαίνει και τίμια.

 Το σημερινό ισπανικό κράτος, ο σύγχρονος ισπανικός καπιταλισμός,  αφηγείται την εκδοχή των νικητών. Η εκδοχή της αλήθειας και του δίκιου, του Σακαρέλου και του Λιστέρ αφορά σε άλλη ισπανία να τη γράψει..

……..

Να συλλογιέσαι πάντοτε τα χέρια σου.
Είναι δικά σου και κρατάνε τη ζωή που διεκδικείς
όπως η μάνα το νεογέννητο διαμέσου των αιώνων
όπως ο σημαιοφόρος ξεδιπλώνει την καρδιά σου
στις μάχες για το ψωμί διαμέσου των αιώνων
Έίναι δικά σου και κρατάνε τη ζωή
όπως κρατάς εσύ ένα κομμάτι κερδισμένο ψωμί
όπως κρατάει ο άλλος έναν τραυματισμένο ή σκοτωμένο αδερφό
όπως κρατάω εγώ την πέννα μου σαν όπλο και σαν κραυγή
σε πόλεμο που δεν είναι πόλεμος αλλά προσπάθεια ύπαρξης.
Να συλλογιέσαι πάντοτε τα χέρια σου
είναι δικά σου γιατί κρατάνε τη ζωή που γέννησαν και λαχταράνε.
Είναι δικά σου σήμερα το λέω εγώ να το στεριώσω μέσα σου.
Είναι δικά σου αύριο θα το πεις εσύ να λάμψει ο κόσμος.

(Θ.Γκόρπας «Τα χέρια του Εργάτη», Τα ποιήματα [1957-1983] Κέδρος).

Χρόνια μας πολλά σύντροφοι..